سنگ كلیه چیست ؟

سنگهای كلیوی در دستگاه جمع كننده ادرار در كلیه ها تشكیل می شوند.این سنگها هنگامی كه غلظت بعضی از مواد به قدری بالا می رود كه قابلیت حل شدن خود را از دست می دهند ، به صورت بلورهای كوچك شروع به رسوب كردن در ادرار می كنند . سنگهای كلیوی انواع متعددی دارند ولی اكثر آنهااز اگزالات كلسیم ایجاد می شوند . سنگهای كلیوی در مردان شایع تر است و در سفید پوستان شایع تر از سیاه پوستان است.

سنگهای كوچك ممكن است بدون ایجاد علامت عبور كنند. سنگهای بزرگتر از پنج میلیمتر آنقدر بزرگ هستند كه نمی توانند از حالب عبور كنند و به تدریج با گذشت چندین سال رشد می كنند. اگر آنها خیلی بزرگ شوند ممكن است باعث انسداد كلیه و تورم آن شوند. آنها ممكن است باعث تخریب بافت كلیه و خونریزی داخل ادرار شوند. سنگهای با اندازه متوسط ممكن است حین عبور از حالب باعث اتساع و خراشیدگی آن شوند و ایجاد خونریزی و درد شدید نمایند . این درد كه به قولنج كلیوی معروف است به عنوان یكی از شدید ترین دردها یی كه انسان مجبور به تحمل آن است ، شناخته شده است.این درد متناوب و خنجری از پشت شروع می شود و در حین عبور سنگ به طرف پایین حالب به تدریج به لگن و كشاله ران انتقال می یابد . درد معمولا همیشه در یك زمان خاص در یك سمت بدن ایجاد می شود. ولی اگر شما مستعد تشكیل سنگ هستید ، حمله بعدی ممكن است در طرف دیگرتان بروز كند.

درمان سنگ کلیه: هنگام عبور سنگ ،درمان بسته به شدت درد شامل تسكین آن با مسكن ها یا دارو های مخدر است . برای تسهیل عبور سنگ مقادیر زیادی مایعات باید مصرف شود . اگر سنگ در قسمت تحتانی حالب گیر كرده باشد ، ممكن است تحت بیهو شی و با عبور سیستوسكوپ از حالب و به دام انداختن سنگ آن را خارج كرد. اگر سنگ آنقدر بزرگ باشد كه نتواند از حالب عبور كند ، ممكن است برداشتن آن از طریق جراحی ضرورت یابد. اخیرا سنگ شكنی با نیروی امواج برای خرد كردن سنگهایی كه در كلیه قرار دارند ، رواج یافته است این دستگاه امواج پر قدرت صوتی ایجاد می كنند و آنها را روی سنگ كلیه متمركز می كنند .وقتی آنها با سنگ بر خورد می كنند ، آن را به ذرات كوچكی كه قادرند از حالب عبور كنند  ،می شكنند.

پیشگیری از سنگ کلیه:اگر سنگ كلیه دارید ، ممكن است به نوعی بیماری مربوط به ساخت و ساز مبتلا باشید معمولا اقدامات چندی برای كاهش دفعات بروز قلنج كلیوی علامت دار توصیه می شود گر چه شواهد علمی زیادی برای تایید آنها وجود ندارد.

 

منبع: تبیان

 

رژیم غذایی در سنگ های کلیوی

1- افزایش دریافت آب و مایعات:

نوشیدن مایعات کافی با رقیق کردن ادرار از تشکیل سنگ ها ممانعت می نماید .بیماران می بایست آب کافی برای تولید حدود 2 لیتر ادرار در طی روز را بنوشند.

به عنوان نمونه 240 تا 300 میلی لیتر مایع در هر ساعت در طی بیداری بنوشید و 240 تا 300 میلی لیتر را در طی شب گاهی توصیه می شود در طی شب نیز بیماران بیدار شده و قدری آب بنوشن.

حداقل 50 درصد از کل مایعات دریافتی باید از آب باشد که در آب و هوای گرم تر و برای افراد با فعالیت بدن بالاتر، دریافت مایعات بیشتری مورد نیاز است.

2- کنترل دریافت کلسیم برای بیماران مبتلا به سنگ های کلسیمی:

هر چند که پزشکان یک رژیم غذایی با کنترل مقادیر کلسیم دریافتی را توصیه می نمایند ولی راه کار اصلی آن است که دریافت کلسیم در حد متعادل حفظ شود(نه بیش از حد و نه کمتر) چرا که بدن به مقادیر مشخصی از کلسیم برای حفظ عملکردهای مهمی نیاز دارد. توصیه بر آن است که مردان کلسیم دریافتی شان را به 800 میلی گرم در روز محدود کنند و زنان در دوران قبل از یائسگی کلسیم دریافتی شان را به 1000 میلی گرم در روز و در دوران پس از یائسگی به 1200 میلی گرم در روز محدود نمایند.

برخی مواقع سنگ های اگزالاتی و یا اگزالات کلسیمی به این علت تشکیل می شوند که کلسیم کافی در دستگاه گوارش موجود نیست و در نتیجه اگزالات اضافی برای ترشح به کلیه ها می رود و لذا برخی مواقع  ممکن است پزشک کاهش دریافت اگزالات را به همراه افزایش دریافت کلسیم توصیه نماید.

بیشترین منبع کلسیم رژیم غذایی از شیر و محصولات لبنی حاصل می شود. کلسیم موجود در محصولات لبنی معمولا به آسانی جذب می شوند. غذاهای دیگری مانند سبزیجات برگ سبز حاوی مقادیر مشخصی از کلسیم هستند ولی حاوی مواد دیگری نیز می باشند که توانایی جذب کلسیم در بدن را کاهش می دهند. لذا قابلیت جذب کلسیم از سبزیجات برگ سبز کمتر از محصولات لبنی است.

برخی آنتی اکسیدان ها و برخی از داروهای بدون نسخه نیز حاوی کلسیم هستند که ممکن است به شکل قابل جذب برای بدن باشند و یا نباشند. هر چند که معمولا بدن کلسیمی را به میزان بیش از مقدار مورد نیازش جذب نمی کند ولی برخی شرایط خاص می توانند منجر به جذب مقادیر بیش از حد کلسیم و یا عبور مقادیر بیش از حد کلسیم از کلیه ها شوند.

بیمارانی که تحت رژیم غذایی با کنترل کلسیم دریافتی هستند می بایست قبل از مصرف هر نوع داروی بدون نسخه و یا مکمل ویتامینی با پزشک معالج خود مشورت نمایند.

3- محدودیت اسید اگزالیک یا اگزالات در بیماران مبتلا به سنگ های اگزالاتی:

اگزالات عموما در غذاهای با منشا گیاهی یافت می شود. در دستگاه گوارش کلسیم با اگزالات ترکیب می شود و این امر توانایی جذب کلسیم را کاهش می دهد. گاهی اوقات سنگ های اگزالاتی و یا اگزالات کلسیمی به این علت تشکیل می شوند که کلسیم کافی در دستگاه گوارش موجود نیست و در نتیجه اگزالات اضافی برای ترشح به کلیه ها می رود.

در برخی موارد خاص از سنگ های اگزالات و اگزالات کلسیم، پزشک ممکن است کاهش دریافت اگزالات را به همراه افزایش دریافت کلسیم توصیه نماید.

به طور کلی توصیه می شود که این بیماران بیش از 60 میلی گرم اگزالات را در رژیم غذایی شان دریافت نکنند. بدین منظور غذاهایی که حاوی مقادیر بالا و یا متوسطی از اگزالات هستند را می بایست کاهش داد و یا از رژیم غذایی حذف نمود.

هر چند که غذاهای بسیاری هستند که حاوی مقادیر زیادی اگزالات هستند اما 8 غذا به عنوان مسئول اصلی افزایش سطوح  اگزالات شناخته می شوند که عبارت هستند از: ریواس،اسفناج،شکلات،توت فرنگی، سبوس گندم، آجیل ،چغندر، چای.

4- محدودیت قند، سدیم و پروتئین حیوانی در سنگ های کلسیمی:

مشاهده شده است که مصرف مقادیر بیش از حد از مواد مذکور سنگ های کلسیمی و یا اگزالات کلسیمی را توسعه می دهند. 

برخی قند ها به طور طبیعی در غذاها موجود هستند و جای نگرانی از بابت این مواد طبیعی نیست ولی افرادی که سابقه ی سنگ های کلیوی را دارند می بایست از مصرف غذاهای فرآوری شده که به آن ها قند اضافه افزوده می شود اجتناب نمایند و همچنین از مصرف شکر اضافی در آماده سازی غذاها و یا سر میز غذا اجتناب کنند و همچنین از مصرف انواع شیرینی جات و شربت ها و خوراکی هایی که در تهیه ی آن قند و شکر  به کار رفته است، پرهیز کنند.

به نظر می رسد که کاهش سدیم در رژیم غذایی مقادیر کلسیم ترشحی در ادرار را کاهش می دهد. بر همین اساس و به دنبال آن افرادی که سابقه ی ابتلا به سنگ های کلیوی حاوی کلسیم را دارند از محدودیت سدیم در رژیم غذایی شانسود می برند.

یک رژیم غذایی حاوی پروتئین زیاد حیوانی بر یک سری مواد معدنی در ادرار اثر می گذارد و ممکن است در توسعه ی تشکیل سنگ های کلیوی موثر باشد. لذا افرادی که مستعد ابتلا به سنگ های کلیوی هستند می بایست از مصرف پروتئین بیش از نیاز بدن شان در طی روز اجتناب نمایند.

5- کنترل دریافت  فیبر در سنگ های کلسیمی:

فیبرها بخش غیر قابل هضم گیاهان می باشند. دو نوع فیبر غذایی موجود است: فیبر محلول(محلول در آب) و فیبر نامحلول. هر دوی آن ها عملکردهای مهمی را در بدن بر عهده دارند. ولی فیبر نامحلول ممکن است به کاهش کلسیم ادراری کمک نماید.

فیبرها در دستگاه گوارش با کلسیم ترکیب می شوند لذا کلسیم به جای دفع از کلیه از طریق مدفوع دفع می شود. فیبر نامحلول همچنین حرکت مواد را در دستگاه گوارش سرعت می بخشد و لذا زمان کمتری برای جذب کلسیم در اختیار خواهد بود.

6- کنترل دریافت ویتامین ث در سنگ های اگزالاتی:

هنگامی که ویتامین  Cتوسط بدن استفاده می شود، اگزالات تولید می گردد.

پس مصرف مکمل های ویتامین ث در جایی که پزشک توصیه بر کاهش اگزالات رژیم غذایی دارد ممکن است ایده ی خوبی نباشد و می بایست در این مورد با پزشک معالج تان مشورت نمایید.

7- نکاتی برای افراد مبتلا به سنگ های سیستینی:

بیماران مبتلا به سنگ های سیستینی باید آب فراوانی(بیش از 4 لیتر در روز ) بنوشند. حتی خیلی اوقات پزشکان توصیه می کنند در طول شب نیز بیدار شده و آب بنوشند. رژیم غذایی ای که ادرار را قلیایی نماید برای این افراد مفید است و غذاهایی که ادرار را اسیدی می کنند را نباید مصرف کنند.

سنگ های سیستینی حاوی سیستین هستند که محصولی از اسیدهای آمینه سیستئین و متیونین می باشد. لذا ساده ترین راه برای کاهش مقادیر سیستین بدن محدودیت دریافت پروتئین است. غذاهای خاصی بر حسب محتوای پروتئین شان ممکن است انتخاب و یا پرهیز شوند. ماهی و غلات حاوی پروتئین های غنی از متیونین هستند ولی پروتئین حبوبات مقادیر اندکی دارد.

ادرار بیش از حد اسیدی تشکیل سنگ های سیستینی را تقویت می کند. افزایش PH ادرار(یا قلیایی نمودن آن) به حل شدن سنگ های سیستینی کمک می کند.

غذاهایی که به افزایش PH ادرار کمک می کنند عبارت هستند از: آبمیوه ها و سبزیجات تازه و بسیاری از میوه ها .

8- نکات غذایی برای افراد مبتلا به سنگ های اسید اوریکی:

بیماران مبتلا به سنگ های اسید اوریکی باید آب زیادی مصرف کنند و رژیم غذایی آن ها طوری باشد که PH ادرارشان را کمی افزایش دهد و از اسیدی شدن ادرارشان پیشگیری شود. می بایست اعتدال در دریافت پروتئین غذایی حتی برای پروتئین های منابع گیاهی(مثل حبوبات و مغزها) رعایت شود و پروتئین بیشتر از نیاز دریافت نشود چرا که ادرار را اسیدی می کنند و شما باید از اسیدی شدن ادرارتان جلوگیری کنید و از مصرف غذاهایی که محیط ادرارتان را اسیدی می کنند مثل منابع پروتئین حیوانی اجتناب کنید. لذا توصیه می شود افراد مبتلا به سنگ های اوریکی تنها در حد نیاز بدن پروتئین را دریافت نمایند و نه بیشتر. 

در مورد حداقل پروتئین مورد نیاز روزانه تان با پزشک متخصص مربوطه مشورت نمایید. شما می بایست دریافت مایعات را به 5/2 تا 3 لیتر در طی روز افزایش دهید ورنگ ادرار تان می بایست بسیار کم رنگ باشد که به معنای دریافت مایعات کافی در شما است.معمولا پزشکان مصرف سیترات پتاسیم را برای شما تجویز می کنند.

توجه داشته باشید برخی سبزی ها مثل کلم ها نیز ممکن است سطح اسید اوریک خون را افزایش دهند.

 

منبع: تبیان

3 علت اصلی نارسایی حاد کلیه

نارسایی حاد کلیه به سرعت در طی چند ساعت و یا چند روز بروز می کند.

 نارسایی حاد کلیوی در افرادی که در بیمارستان بستری هستند، شایع تر است، به خصوص در افرادی که یک بیماری وخیم و نیاز به مراقبت شدید دارند.

نارسایی حاد کلیه می تواند کشنده باشد و نیاز به درمان فوری و شدید دارد. اما این نارسایی قابل درمان نیز است و کلیه ها می توانند مجددا به طور طبیعی کار کنند.

علائم نارسایی حاد کلیه

- کاهش میزان دفع ادرار، اگرچه گاهی اوقات میزان دفع ادرار طبیعی است.

- تجمع و احتباس مایعات در بدن که باعث ورم پا می شود.

- خواب آلودگی

- نفس نفس زدن

-خستگی

- گیجی و پریشانی

-تهوع

- بیهوشی یا کمادر موارد شدید

- درد قفسه سینه یا احساس فشار و سنگینی در آن

 گاهی اوقات نارسایی حاد کلیه، علامتی ندارد و در طی انجام آزمایشاتی برای یک بیماری دیگر، مشخص می شود.

اگر هر یک از علائم نارسایی حاد کلیوی را داشتید، سریعا نزد پزشک متخصص کلیه و مجاری ادرار بروید.

گاهی اوقات، نارسایی حاد کلیه باعث ناتوانی دائمی کلیه و یا مراحل نهایی بیماری کلیوی می شود. در این صورت بیمار نیاز به دیالیز یا پیوند کلیه خواهد داشت

علل نارسایی حاد کلیه

1- کاهش جریان خون به کلیه ها

2- آسیب مستقیم به کلیه ها

3- وقتی میزنای (لوله ای که ادرار از کلیه به مثانه می برد) مسدود شود و مواد زائد نتوانند از طریق ادرار از بدن دفع شوند.

1- کاهش جریان خون به کلیه ها

بیماری ها و مشکلاتی که باعث کاهش جریان خون به کلیه ها و بروز نارسایی حاد کلیه می شوند عبارتند از:

- کاهش خون یا مایعات بدن

- مصرف داروهای قند خون

-سکته قلبی

- بیمارهای قلبی        

- عفونت

-نارسایی کلیه

- مصرف آسپیرین،پروفن، ناپروکسن و سایر داروهای مشابه

- واکنش شدید حساسیتی

-  شدید بدن

2- آسیب کلیه ها

بیماری ها، مشکلاتی و عواملی که باعث آسیب کلیه ها و نارسایی حاد کلیوی می شوند عبارتند از:

- وجود لخته خون در سیاهرگ ها و سرخرگ های داخل و اطراف کلیه ها

- در رگ های خونی که مانع جریان خون در کلیه ها می شود.

- گلومرونفریت یعنی التهاب صافی های خیلی کوچک (گلومرول) در کلیه ها

- سندرم اورمیک همولیتیک که در اثر تخریب زودرس گلبول های قرمز خون رخ می دهد.

- عفونت

- بیماری لوپوسکه یک اختلال سیستم ایمنی بدن است و باعث گلومرونفریت می شود.

- برخی داروها مثل داروهای شیمی درمانی، آنتی بیوتیک ها، مواد رنگی که برای آزمایشات تصویربرداری استفاده می شوند و داروی زولدرونیک اسید که برای درمان پوکی استخوان و کلسیم بالای خون استفاده می شود.

- میلوم چندگانه؛ سرطان سلول های پلاسما

-اسکلرودرما:یک گروه از بیماری های نادر که پوست و بافت همبند را تحت تأثیر قرار می دهد.

- ترومبوتیک ترومبوسیتوپنیک پورپورا: یک اختلال خونی نادر

- سموم مثل الکل،فلزات سنگین و کوکائین

واسکولیت: التهاب رگ های خونی

بستری بودن در بیمارستان به خصوص برای بهبود یک بیماری خطرناک که نیاز به مراقبت شدید دارد،خطر ابتلا به نارسایی حاد کلیه را افزایش می دهد

3- انسداد جریان ادرار در کلیه ها

بیماری ها و مشکلاتی که جلوی عبور و دفع ادرار از بدن را می گیرند (انسداد مجاری ادراری) و باعث نارسایی حاد کلیه می شوند عبارتند از:

-سرطان مثانه

- وجود لخته خونی در مجاری ادرار

 سرطان گردنه رحم-  در زنان

-سرطان روده بزرگ

سرطان پروستات- در مردان

-سنگ کلیه

- آسیب اعصابی که مثانه را کنترل می کنند

عوامل خطر نارسایی حاد کلیه

عواملی که ابتلا به نارسایی حاد کلیه را افزایش می دهند عبارتند از:

- بستری بودن در بیمارستان به خصوص برای بهبود یک بیماری خطرناک که نیاز به مراقبت شدید دارد.

- افزایش سن

- گرفتگی رگ های خونی در دست ها یا پاها (بیماری عروق محیطی)

- دیابت

- فشار خون بالا         

-نارسایی قلبی

- بیماری کلیه

-بیماری کبدی

عوارض نارسایی حاد کلیه

1- تجمع و احتباس مایعات در بدن: نارسایی حاد کلیه باعث تجمع مایعاتدر قفسه سینه و در نتیجه نفس نفس زدن می گردد.

 2- درد قفسه سینه: اگر پرده ای که قلب را می پوشاند دچار التهاب گردد، درد قفسه سینه بروز می کند.

 3- ضعف عضلات: وقتی تعادل مایعات و الکترولیت های بدن (تعادل شیمیایی خون) به هم بخورد، عضلات دچار ضعف و خستگی می گردند. به خصوص مقادیر زیاد پتاسیم در خون خطرناک است.

4- آسیب دائمی کلیه: گاهی اوقات، نارسایی حاد کلیه باعث ناتوانی دائمی کلیه و یا مراحل نهایی بیماری کلیوی می شود. در این صورت بیمار نیاز به دیالیز یا پیوند کلیه خواهد داشت.

5- مرگ: نارسایی حاد کلیه باعث کاهش عملکرد کلیه ها و در نهایت مرگ خواهد شد. خطر مرگ در افرادی که قبل از ابتلا به نارسایی حاد کلیه، دچار بیماری کلیوی بوده اند بالاست.

منبع : تبیان

مراقبت از کلیه ها در دیابت

دیابت یا بیماری قند به علت ناتوانی بدن در تولید یا مصرف انسولین پدید می آید. انسولین ماده ای است که در بدن توسط لوزالمعده تولید می شود و باعث می گردد قند، یا به عبارتی مهمترین منبع انرژی بدن مورد استفاده قرار گیرد.

هر ساله تعداد زیادی از افراد جامعه به نارسایی کلیه مبتلا می شوند که درصد قابل توجهی از آن ها را مبتلایان به دیابت تشکیل می دهند.

مشکل کلیوی افراد دیابتی بیشتر به دلیل اختلال در کارکرد گلومرول ها، که در واقع محل تصفیه خون در کلیه هستند، ایجاد می گردد.

در مراحل ابتدایی بیماری کلیوی ، پروتئین در ادرار ظاهر می شود که با تشخیص زودرس در این مرحله می توان از بدتر شدن بیماری جلوگیری کرد.

در مرحله بعدی، کلیه ها توان دفع مواد زائد مانند کراتینین و اوره را از دست می دهند.

در بیشتر مبتلایان به دیابت نوع 1، نشانه های اختلال کلیه 15 تا 20 سال بعد دیده می شود. شیوع نارسایی کلیه در دیابت نوع 2 کمتر است، ولی با سرعت بیشتر و معمولا در مدت 10 سال بروز می کند.

باید به خاطر داشته باشید که فشار خون بالا، عامل اصلی بروز بیماری های کلیوی در مبتلایان به دیابت است.

همچنین سابقه خانوادگی فشار خون بالا در فرد دیابتی، احتمال ابتلا به بیماری های کلیوی را زیادتر می کند.

فشار خون خود را مرتب کنترل کنید و در صورت بالا بودن آن به پزشک مراجعه نمایید.

فشار خون بالامعمولا به فشار خون بالاتر از 140 بر روی 90 میلی متر جیوه گفته می شود.

در این رابطه اگر فرد مبتلا به فشار خون بالا، داروهای ضد فشار خون را طبق نظر پزشک معالج به طور مرتب مصرف کند، می تواند از ایجاد یا پیشرفت بیماری های کلیوی جلوگیری نماید.

اگر مبتلا به فشار خون بالا هستید:

نمک کم مصرف کنید.

 موقع طبخ غذا نمک اضافه نکنید.

 از مصرف غذاهای خیلی شور نظیر چیپس، ترشی و... پرهیز کنید.

وزن خود را در حد مطلوب نگه دارید.

مصرف گوشت قرمز،ماهی، پنیر و دیگر غذاهای پروتئینی را محدود سازید.

 مقدار قند خون خود را مرتب کنترل کنید.

سیگار نکشید. به خاطر داشته باشید که کشیدن سیگار باعث تشدید مشکلات کلیوی خواهد شد.

- در صورت امکان هموگلوبین قند دار شده (HbAIC) خود را اندازه گیری کنید. این آزمایش وضعیت کنترل قند خون تان را در 1 تا 3 ماه گذشته نشان می دهد.

- با برنامه غذایی صحیح، ورزش مداوم و مصرف منظم داروهای تجویز شده، به کنترل قند خون خود کمک کنید.

-  سالانه برای بررسی کارکرد کلیه های تان به پزشک مراجعه کنید.

- اعضای گروه دیابت می توانند در کاهش خطر آسیب کلیه ها به شما کمک کنند.

کاهش مشکلات کلیوی:

رعایت یک رژیم غذایی کم پروتئین ، در دیابتی های مبتلا به مشکلات کلیوی مفید است.

برای حفظ سلامت کلیه های تان مراقب قند و فشار خون خود باشید.

بنابراین مشکلات کلیوی در دیابت نیز مانند دیگر عوارض مزمن آن، قابل پیشگیری یا حداقل به تأخیر انداختن است.

مهم ترین نکته برای پیشگیری از پیدایش عوارض دیابت این است که قند خون را در محدوده طبیعی(110 – 70 میلی گرم در دسی لیتر) نگه دارید و نکات زیر را همواره به خاطر بسپارید.

اگر هر یک از علامت های زیر که نشانه عفونت کلیه یا مثانه هستند در شما بروز کرد، به پزشک خود اطلاع دهید:

کمر درد

سوزش ادرار

تکرر ادرار

ناتوانی در دفع ادرار، علی رغم وجود احساس مربوطه

 ادرار کدر یا خونی

منبع: تبیان

نارسایی کلیه خبر نمی‌کند.

نارسایی کلیه چیست و به چه علت رخ می‌دهد؟

به کاهش شدید عملکرد کلیه، نارسایی کلیه می‌گویند. این نارسایی به دو نوع مزمن و حاد تقسیم می‌شود.

اگر کلیه‌ها به صورت ناگهانی از کار بیفتند، مثلا فردی در اثر تصادف یا حادثه، خون زیادی از دست بدهد، به نارسایی حاد مبتلا می‌شود. از دست دادن خون، میزان کارکرد خون کلیه را که عضوی پرخون است، به خطر می‌اندازد و باعث می‌شود در مدت کوتاهی از کار بیفتد و نارسایی حاد ایجاد شود، اما اگر عملکرد طبیعی کلیه‌ها به تدریج با اشکال مواجه ‌شود، نارسایی مزمن ایجاد می‌شود.

شایع‌ترین علت نارسایی مزمن، ابتلا به بیماری دیابت است. بیماری دیابت به رگ‌های متوسط خون در افراد مبتلا آسیب می‌رساند و باعث ایجاد نارسایی در عضوهایی مانند کلیه و چشم می‌شود.

پس از آن پرفشاری خون دومین علت نارسایی مزمن کلیه محسوب می‌شود. از دیگر بیماری‌های ایجادکننده این نارسایی، بزرگی پروستات است . این عارضه می‌تواند جلوی ادرار را بگیرد.

چنانچه فردی متوجه بیماری شود، می‌تواند از ایجاد این نارسایی جلوگیری کند، اما اگر از بیماری اطلاعی نداشته باشد، نارسایی ماندگار خواهد شد. همچنین گاهی یکی از کلیه‌های بیمار بر اثر عفونت از بین می‌رود و کلیه دوم او نیز مبتلا به سنگ می‌شود، اما فرد متوجه بیماری نمی‌شود و به همین دلیل هر دو کلیه از کار می‌افتند.

گاهی نیز نارسایی کلیه بر اثر بیماری‌های مادرزادی مانند دو نوع کیست کلیه به‌وجود می‌آید. یکی از این نوع کیست‌ها در سن کودکی و دیگری در بزرگسالی ایجاد و منجر به نارسایی کلیه می‌شود.

اگر فردی متوجه بیماری نارسایی کلیه در خودش نشود و در موارد شدید به پزشک مراجعه کند، دچار علائم نارسایی مزمن کلیه مانند کاهش وزن، ورم دست و پا، بی‌اشتهایی، خستگی مفرط و بوی بد دهان خواهد شد

مصرف دارو هم می‌تواند باعث ایجاد نارسایی کلیه ‌شود؟

مصرف دارو در دو حالت عوارض به همراه دارد؛ نخست آن که باعث نارسایی حاد کلیه می‌شود. در این حالت ایجاد نفروتیک یا التهاب سلول‌های بینابینی باعث نارسایی حاد کلیه می‌شود. این عارضه با مصرف دارو و درمان‌های نگهدارنده قابل برگشت است.

همچنین مصرف برخی داروها در درازمدت باعث می‌شود کلیه‌ها کارکرد خود را از دست بدهند و به نارسایی برسند. مشهورترین این داروها، داروهای ضددرد(داروهای مسکن) است. بنابراین توصیه می‌شود از مصرف خودسرانه این داروها جدا خودداری کنید.

آیا نارسایی کلیه علامت مشخصی دارد؟

کم خونی از علائم اولیه و شایع نارسایی کلیه است. معمولا این بیماران دچار درد نمی‌شوند و پس از مراجعه به آزمایشگاه و انجام آزمایش خون، متوجه بیماری می‌شوند.

اگر فردی متوجه بیماری‌اش نشود و در موارد شدید به پزشک مراجعه کند، دچار علائم نارسایی مزمن کلیه مانند کاهش وزن ، ورم دست و پا، بی‌اشتهایی، خستگیمفرط و بوی بد دهان خواهد شد.

اکثر بیمارانی که مبتلا به نارسایی کلیه هستند، احساس خارش آزاردهنده‌ای را در بعضی مراحل پیشرفت بیماری تجربه می‌کنند. خونریزی‌های کوچک روی پوست یا تیره شدن رنگ ناخن‌ها و پوست از دیگر علائم دیررس این بیماری است و باید فرد تحت دیالیز قرار بگیرد.

نارسایی کلیه در کودکان با چه علائمی همراه است؟

یکی از مهم‌ترین علت‌های شیوع ابتلای کودکان به نارسایی کلیه، عفونت ادراری و برگشت ادرار به کلیه‌ها است. این بیماری بین دختران شایع‌تر از پسران است. در این حالت، ادرار از مثانه به کلیه بازمی‌گردد. اگر عفونت‌ ادراری و برگشت ادرار به کلیه‌ها در کودک شناسایی نشود، کودک به نارسایی کلیه مبتلا خواهد شد. بنابراین اگر بچه‌ای بیش از یک بار به عفونت ادراری مبتلا شود، باید حتما تحت بررسی قرار گیرد.

یکی دیگر از علت‌های شیوع نارسایی کلیه در کودکان، تنگی ابتدا یا انتهای حالب (مثانه) است. این بیماری مادرزادی ممکن است با عوارضی همچون دل‌درد، دل‌پیچه، گریه و بی‌قراری، بی‌اشتهایی و کاهش وزن همراه باشد.

کنترل قند خون در افراد دیابتی و کنترل فشار خون در افراد مبتلا به پرفشاری خون، مهم‌ترین اقدام برای پیشگیری از ابتلا به نارسایی کلیه است

رژیم غذایی مناسب برای این گروه از افراد چیست؟

افرادی که نارسایی کلیه مزمن دارند، باید از رژیم غذایی خاصی پیروی کنند. مصرف نمک در این شرایط باید کم شود و غذاهای کم‌پروتئین و کم‌چرب مورد استفاده قرار گیرد. غذای مصرفی این افراد باید بیشتر گیاهی باشد.

گفتنی است، در افرادی که نارسایی شدید کلیه دارند، اختلالات الکترولیتی ایجاد می‌شود و عملکرد الکترولیت‌های خونی آنها مختل می‌شود که منجر به بالا رفتن پتاسیم خون خواهد شد و بسیار خطرناک است. به همین دلیل این افراد باید از خوردن سبزی‌ و میوه حاوی مقدار زیاد پتاسیم مانند موز و سیب‌زمینی اجتناب کنند.

آیا برای خوردن مایعات در مبتلایان به نارسایی کلیه محدودیتی وجود دارد؟

بیمارانی که نارسایی کلیه شدید دارند، در خوردن مایعات محدودیت دارند، اما افرادی که در مرحله اول بیماری قرار دارند، محدودیتی ندارند.

این بیماری چگونه درمان می‌شود؟

مهم‌ترین اقدام برای درمان بیماری، برطرف کردن عامل بیماری مثلا دیابت و فشارخون است تا باقیمانده بافت سالم کلیه حفظ شود و کلیه‌ها بتوانند کار خود را بخوبی انجام دهند.

در مراحل اولیه نارسایی کلیه ممکن است به روش‌های مصنوعی تصفیه خون مانند دیالیز نیازی نباشد و بیمار با مصرف دارو بیماری‌اش را کنترل کند، اما اگر نارسایی کلیه در مراحل پیشرفته باشد، کلیه قادر نخواهد بود عمل تصفیه خون را به خوبی انجام دهد و سموم را از بدن خارج کند. بنابراین افراد مبتلا باید با روش مصنوعی دیالیز و در نهایت، پیوند کلیه درمان شوند.

افراد بسته به شدت بیماری، هفته‌ای دو تا سه مرتبه دیالیز صفاقی یا خونی می‌شوند. برای انجام پیوند کلیه هم باید دهنده ای از بستگان یا اهداکنندگان یا فردی که دچار مرگ مغزی شده، وجود داشته باشد که با کلیه بیمار سازگار باشد. همچنین بهترین زمان برای انجام پیوند کلیه، هنگامی است که بیمار به حد دیالیز رسیده و چند ماهی دیالیز کرده باشد، چون انجام عمل دیالیز احتمال پیوند را بالا می‌برد.

با این وصف، نارسایی کلیه با مصرف دارو درمان نمی‌شود؟

چنانچه نارسایی حاد باشد با رفع عامل نارسایی برطرف می‌شود، اما اگر مزمن باشد، با مصرف دارو از بین نمی‌رود. داروهای نگهدارنده کمک می‌کند بیمار به زندگی ادامه دهد، اما نارسایی باقی خواهد ماند.

آیا پیوند کلیه در هر سنی امکان پذیر است؟

پیوند کلیه محدودیت‌هایی دارد و در هر سنی انجام نمی‌شود. این عمل برای افراد مسن بیش از 60 سال و کودکان زیر 10 سال نتایج خوبی ندارد.

برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری چه توصیه‌ای دارید؟

کنترل قند خون در افراد دیابتی و کنترل فشار خون در افراد مبتلا به پرفشاری خون، مهم‌ترین اقدام برای پیشگیری از ابتلا به نارسایی کلیه است. بنابراین اگر مبتلا به فشارخون یا قند خون هستید، با پزشک خود مشورت کنید.

همچنین سنگهای کلیه و عفونت‌های ادراری را جدی بگیرید. اگر کلیه شما سنگ‌ساز است یا سابقه بیماری مادرزادی دارید، با در نظر گرفتن یک شیوه زندگی درست و همچنین به‌کار بردن رژیم مناسب غذایی، از ابتلا به این بیماری پیشگیری کنید.

منبع : تبیان

از کلیه ها چه میدانیم؟؟؟

کلیه ها دو عضو لوبیایی شکلی هستند که در قسمت تحتانی پشت ستون فقرات قرار دارند و مهم ترین کار آنها عبارتند از : تعادل مایعات بدن و اصلاح الکترولیت هایی مانند(کلسیم – فسفر- سدیم-پتاسیم) و خارج کردن مواد زاید و سموم از خون به صورت ادرار و نیز ترشح هورمون برای کنترل فشارخون و غیره می باشد که در هر 24 ساعت حدود 200 لیتر از مایعات بدن را تصفیه و به جریان خون باز می گرداند که در صورت نارسایی ضمن اختلال در کارکرد طبیعی بحران های غیر قابل جبرانی را به لحاظ جسمی و روحی و اجتماعی و اقتصادی برای بیمار و جامعه ببار می آورد. که در صورت تشخیص زودهنگام قابل پیشگیری بوده و درمان آسان و کم هزینه است .

  عوامل ایجاد کننده نارسایی کلیوی عبارتند از :

1-مصرف بی رویه ی داروهای مسکن و صد التهاب –دیابت و فشارخون –گلومرولونفریت- عفونت های دستگاه ادراری – سنگ های کلیوی – کلیه های پلی کیستیک -گلو دردهای چرکی درمان نشده به ویژه در اطفال- آسیب های خارجی به کلیه که عموما ، انجام تست های پیشگیرانه برای افراد در معرض خطر  دیابت و فشارخون – افراد چاق و سیگاری- افراد بالای 50 سال – افراد با سابقه فامیلی – بیماری های سنگ کلیه و کیست کلیه ضروری است که پیشگیری وآگاهی از عوامل خطر افرین و زمینه ساز بیماری کلیه مثل (دیابت –فشارخون- عفونتها و سنگ کلیه- و چاقی –دخانیات –کم تحرکی و خودداری از مصرف غذاهای کنسروی و فانتزی و غذاهای پرچرب –پر نمک و قندی) می تواند از پیشرفت نارسائی کلیه ها جلوگیری کند .

  انگاره ای نادرست: کلیه هایم سرما خورده است :

بهتر است بدانیم کلیه ها در محلی از ناحیه شکم قرار گرفته اند که به هیچ وجه سرمای محیطی به آن نمی رسد و عبارت کلیه هایم سرما خورده مبنای درستی نیست و حدود یک چهارم خون بدن در هر ثانیه به صورت شبانه روز در کلیه ها جریان دارد . بنابراین (درجه حرارت کلیه ها تابع درجه حرارت خون) است پوست و عصب و عضله و استخوان ها در اثر سرما متاثر می شوند و در مواردی که تغییر درجه حرارت ناگهانی محیطی از گرما به سرما پیش بیاید موجب انقباض دردناک عضله و ایجاد درد پهلوها می گردد . معمولا چنین دردی در حالت استراحت و خوابیده به پشت بیشتر است و با گرم کردن محل سبب شل شدن عضله و برطرف شدن درد می گردد .

دردهای کلیه معمولا با حرکت تشدید می شود و پزشک با وارد آوردن ضربه از سمت پشت به ناحیه کلیه ها بیماری را تشخیص می دهد . بنابراین به علت نا آشنایی عامه مردم به محل قرار گرفتن کلیه ها دردها و قولنج های عضلانی ناحیه کمر و پهلوها را به (چاییدگی کلیه ها) و یا سرماخوردگی ربط داده و متاسفانه هر بیماری را مترادف با درد می دانند.در صورتی که بیماری های بدون درد علائم سخت تر و بدتری دارند. سرماخوردگی در کل باعث اختلال در سیستم ایمنی بدن و کم شدن مقاومت آن در مقابل انواع بیماری ها می شود . کلیه ها نیز یکی از این بخش ها در بدن هستند و افرادی که مستعد بیماری کلیوی باشند ویروس سرماخوردگی بیماری آنان را تشدید می کند و باعث التهاب گلومرول های کلیه شده و عفونت ادراری را به دنبال دارد . یکی از شایع ترین و در عین حال خطرناک ترین بیماری کلیه و مجاری ادراری (گلومرولونفریت) می باشد ، که در حالت مزمن به گونه ای مخفی در کلیه ها باقی می ماند و باعث التهاب و نارسایی می شود ، در نتیجه کلیه ها در تنظیم میزان تعادل آب و مواد مصرفی بدن دچار اختلال شده و توان بیرون راندن مواد زاید سمی حاصل از سوخت و ساز از خون را به طور موثر از دست می دهند . اگر این عفونت ادراری به موقع تشخیص و درمان نشود باعث افزایش فشارخون و بروز بیماری های قلب و ضعیف شدن استخوان ها و سایر علائم و عوارض جانبی در سیستم داخلی شده و موجب از کار افتادگی کلیه ها و نهایتا به دیالیز و پیوند کلیه می انجامد .

 

منبع :  سلامت